این نوشتار مبانی نظری و پیشینه تحقیق تئوری های ارتباط را در پژوهش های داخلی و خارجی مورد بررسی قرار می دهد.

نظریه تبادلی برن 
از نظر برن روان برونی، روان جدید، روان قدیم به عنوان دستگاه های روانی تلقی می گردند و به صورت حالات "من" نشان داده می شوند. به زبان عامیانه این انواع حالات من را به ترتیب "من والدینی"، "من بالغ" و "من کودک" می نامیم (برن، ترجمه فصیح، 1373). تحلیل ارتباط محاوره ای (تحلیل رفتار متقابل) ساده در صدد است تشخیص دهد کدام "حالات من" محرک محاوره ای ایجاد می کند و کدام یک از این حالات پاسخ محاوره ای مربوط را ارائه می دهد. ساده ترین محاوره ها آنهایی هستند که محرک و پاسخ محاوره ای هر دو از ابعاد بالغ طرفین درگیر محاوره صادر می شود و بردار آنها با هم موازی است. محاوره هایی که از نظر سادگی در درجه دوم اهمیت هستند، محاوره های میان حالت "من کودکی" و حالت "من والدینی" است. این دو نوع محاوره، محاوره های مکمل هستند و به دنبال روابط سالم ظاهر می شوند (شفیع آبادی و ناصری، 1385).

تا زمانی که محاورات مکمل هم هستند، گفتگو به طور یکنواخت پیش می رود و مشکلی پیش نمی آید. این اولین قاعده محاورات است. قاعده عکس، آن است که گفتگو از هم گسیخته می شود و آن وقتی است که محاوره های متقاطع رخ می دهد (همان منبع). هنگامی که دو فرد با هم تعامل سالم ندارند و پشت به هم می کنند و یا بر سر یکدیگر فریاد می کشند، محاوره آنها متقاطع است. محاوره متقاطع زمانی رخ می دهد که پاسخ ارائه شده با محرک محاوره ای همخوانی ندارد و گوینده انتظار آن پاسخ را نداشته باشد (همان منبع). محاوره های ساده که اغلب در تعاملهای سطحی و روابط اجتماعی رخ می دهند به وسیله محاوره های متقاطع مختل می شوند. در محاوره های ساده همواره یک "حالت من" با "حالت من" دیگر ارتباط برقرار می کند. اگر بیش از دو "حالت من" به طور همزمان درگیر محاوره باشند، این حالت را محاوره پیچیده می گویند که به محاوره خارج از مضمون نیز مرسوم است و این نوع محاوره ها پایه و اساس کلک بازی ها (طرحهای رفتاری) را تشکیل می دهند. در این نوع محاوره ها پیامی که فرستاده می شود، تحت تأثیر شرایطی اجتماعی پسند دگرگون می شود (همان منبع).

فهرست مطالب

فصل دوم چارچوب نظری و پیشینه پژوهش تئوری های ارتباط

- تعاریف ارتباط
- هدف اصلی ارتباط.
- الگوهای ارتباطی زوجین
- الگوی ارتباط سازنده متقابل زن و شوهر
- الگوی ارتباط اجتناب متقابل زن و شوهر
- ارتباط توقع / کناره گیری زن و شوهر
- تئوری های ارتباط
- نظریه ارتباطی واتزلاویک
- نظریه ارتباطی سالیوان
- نظریه شفلن و بردویستل
- نظریه تبادلی برن
- نظریه یادگیری اجتماعی بندورا

يشينه تحقيقاتي 
پيشينه داخلی
پيشينه خارجی 

منابع و مآخذ
منابع فارسی    
منابع انگلیسی