دانلود مقاله رشته محیط زیست

بررسی اثرات زیست محیطی دریاچه سد زاینده رود

 
 
چکیده
     سد زاینده رود با حجم مخزن حداکثر1470 میلیون متر مکعب(در تراز 2063 متر)و دریاچه ای با مساحت54 کیلومتر مربع، یک زیست بوم پویای محلی را بوجود آورده است که بدلیل داشتن اهداف چند منظوره چون تأمین آب شرب بخشی از استانهای اصفهان، چهار محال و بختیاری و یزد، تامین آب کشاورزی حوضه زاینده رود و تولید برق از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. همچنین بعلت همجواری با قطبهای بزرگ جمعیتی، صنعتی و توریستی نقش مهمی در حیات اقتصادی منطقه ایفا می کند.
 
     در این پژوهش با روش توصیفی، اسنادی و آماری با استفاده از ماتریس وتن و رائو، اثر کل ریز فعالیتهای سد زاینده رود بر پارامترهای زیست محیطی را بر اساس حاصلضرب اهمیت و دامنه اثر کمی سازی نموده و مورد بررسی قرار داده ایم. بررسیها نشان داد که دریاچه سد زاینده رود علی رغم اثرات منفی بر روی زمین، آب، زیستگاه های گیاهی و جانوری منطقه، بدلیل تعدیل شرایط آب و هوایی در مقیاس میکروکلیمایی، بهبود اوضاع اجتماعی ـ اقتصادی ـ بهداشتی، نقش زیبایی ـ تفریحی در منطقه اثر مثبت داشته است و با محاسبه مجموع اثرات زیست محیطی کلیه ریز فعالیتهای سد در مراحل ساخت و بهره برداری، نمره کلی پروژه سد زاینده رود 95+ بدست آمده است که بیانگر اثر مثبت سد بر محیط زیست می باشد. در پایان جهت تعدیل اثرات زیست محیطی، راه کارها و برنامه های پیشنهادی برای بهسازی، پایداری محیطی و خودپالایی دریاچه سد زاینده رود ارائه شده است.
 
 
 
واژه های کلیدی:

اثرات زیست محیطی

دریاچه سد زاینده رود

ماتریسوتن و رائو

آلاینده ها

رسوب

پایش
 
 
 
 
مقدمه
     شاید بتوان گفت که مهمترین نگرانی مردم ساکن زمین و دولتها از گذشته تاکنون مسئله آب و نیاز به ذخیره آن بوده است که از نقطه نظر کمی وکیفی بستر و هادی توسعه همه جانبه است لذا از دیرباز احداث سد به عنوان یک را ه حل مناسب برای تأمین آب جهت مصارف کشاورزی، شرب و صنعت،کنترل سیلاب، تولید انرژی برقابی،کنترل کیفی و... شناخته شده است. ولی باید اذعان کرد که تقریباً هیچ سدی نیست که دارای مسئله ومشکل زیست محیطی نباشد .سد با متوقف کردن جریان رودخانه و ذخیره آب می تواند به عنوان یک عامل ناپایداری در حد توان تحمل محیط زیست نباشد.ساخت غیر اصولی سدها ، مسائل زیست محیطی فراوانی از قبیل کاهش عمر مفید مخازن به علت ورود رسوبات بیش از حد به آن ها، مسئلة کیفیت پایین آب سدها و مسائل و مشکلات بهداشتی ناشی از آبها، شور شدن اراضی کشاورزی، اختلال در مسیر مهاجرت بعضی از ماهیها ،کاهش مواد مغذی در آب پایین دست سدها و در نتیجه افزایش استفاده از کودهای شیمیایی در زمین های کشاورزی ، برای جبران کمبود مواد مغذی را به دنبال دارد. به لحاظ بروز تغییرات شدید در شاخصهای کمی جمعیت و توزیع مکانی مراکز جمعیتی و صنعتی در محدوده های جغرافیایی حوضهای آبریز وآبخور سدها، مسئله نیازها چه به لحاظ تنوع و یا به لحاظ کمی، کاملاً دگرگون شده است .
 
همچنین به علت محدودیتهای مربوط به آلودگی محیط زیست و وارد شدن آلاینده های گوناگون با روند فزاینده به منابع سطحی و زیر زمینی، گسترش روز به روز استفاده های تفریحی و توریستی از مخازن سدها، انتقال بین حوضه ای آب جهت رسیدن به توسعه پایدار منطقه ای و پیامدهای وارده برمحیط زیست فیزیکی ـ انسانی و اکولوژیکی، نیاز به بررسی اثرات مثبت و منفی زیست محیطی سدها و ارائه تغریف جدیدی تحت عنوان پالایش زیست محیطی اجتناب ناپذیر می باشد. در کل تقسیم بندی اثرات سد روی محیط زیست را می توان به شرح زیر بیان کرد :اثرات و تغییرات بر کیفیت آب(در مخزن، در پایین دست و در مصب رودخانه ها)، اثرات اقتصادی- اجتماعی، اثر بر روی آبهای زیرزمینی، اثر بر روی جوامع گیاهی و جانوری(اثرات زیستی)، اثرات ژئوفیزیکی ،اثر بر هیدرولوژی رودخانه و تغییرات آب و هوایی و اثرات بهداشتی. اما سدها با ایجاد دریاچه ای مصنوعی ارزشهای شناخته شده ای را به صورت ارزشهای گونه ای، حفاظتی، تعادل محیط، اقتصادی ـ ورزشی، تجاری ـ توریستی ـ میکروکلیمایی ، غذایی ـ تغذیه ای و تحقیقاتی و آموزشی ارائه می دهند.
 
 
 
فهرست مطالب
چکیده
کلمات کلیدی
مقدمه
حدود و موقعیت جغرافیایی

شکل(1) موقعیت جغرافیایی حوضه آبریز دریاچه سد زاینده رود در ایران

ویژگیهای طبیعی

جدول(1)کاربری اراضی در حوضه آبریر دریاچه سد زاینده رود به درصد

شکل(1) نمونه ای از ماتریس سه خانه ای وتن و رائو

شکل (2) مدل بررسی اثرات زیست محیطی سد زاینده رود

نتایج
فشردگی، فرونشینی و فرسایش:
خاک و زمین:
زلزله های القایی :
اثر بر آب
کیفیت آب سطحی: 

ب)پسابهای کشاورزی:

جدول(4) مقدار کود شیمیایی توزیع شده در حوضه آبریز سد زاینده رود(تن)

جدول(5) منابع شهری آلوده کننده شهری سد زاینده رود (آلاینده های شهری)

 اثر کاهش رسوبات بر کیفیت آبهای سطحی از دو جنبه قابل بررسی است:

شکل(2)حجم ورودی و خروجی به سد زاینده رود طی33 سال گذشته
جدول(6) مشخصات هیدرولوژیکی سد زاینده رود
اثر بر هوا
الف) کیفیت هوا
جدول (7) چارت پاسکوئیل برای تعیین کلاسهای پایداری هوا(5)
اثر بر روی جوامع گیاهی و جانوری(اثرات زیستی)
اثرات اقتصادی، اجتماعی
اثرات بهداشتی

جدول(8) ماتریس بررسی پارامترهای زیست محیطی سد زاینده رود

نتیجه گیری و پیشنهادات
منابع